در بدو تاسیس دانشکدگان فنی در سال 1313، رشته مهندسی معدن یکی از چهار رشته مهندسی بود که در سال 1346 به رشته مهندسی معدن و ذوب فلزات تغییر نام داد و در سال 1349، گروه های مهندسی متالورژی و معدن از یکدیگر تفکیک شدند. در سال 1358، با کاهش طول دوره تحصیلی از پنج سال به چهار سال، مقطع تحصیلی از کارشناسی ارشد پیوسته به کارشناسی تغییر یافت و پس از آن، پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته آغاز شد. از سال 1377 نیز پذیرش دانشجو در دوره دکتری مواد شروع شد.

دانشکده مهندسی متالورژی و مواد دانشگاه تهران با زیربنایی بالغ بر 17800 متر مربع، سرانه فضای آموزشی و کمک آموزشی برابر  29 متر مربع به ازای هر دانشجو را دارد. این دانشکده با دارا بودن تعداد 32 آزمایشگاه و کارگاه آموزشی و پژوهشی و با دراختیار داشتن تجهیزات مناسب و به روز مانند TEM, SEM, XRD, SSRT, EG & G  امکانات پژوهشی ویژه و موقعیت منحصر به فردی را نه تنها در کشور بلکه در سطح خاورمیانه داراست.

این دانشکده با بهره گیری از توان پژوهشی خود طرح های پژوهشی متعددی را در زمینه­های مختلف تولید سوپر آلیاژها، کامپوزیت ها، مواد مغناطیسی، تکنولوژی سطوح، شکل دادن، خوردگی و اکسیداسیون، استخراج و بازیافت مواد، ریخته گری، متالورژی پودر، نانومواد، بایومواد و انرژی های تجدید پذیر با موفقیت به انجام رسانیده است و با افزایش ارتباط نزدیک و مستمر با صنایع کشور گام های موثری را در جهت پیشبرد فناوری و سازندگی کشور برداشته است. در حقیقت، یکی از مهمترین شاخص های دانشکده مهندسی متالورژی و مواد دانشگاه تهران، همگام بودن آن با پیشرفت های جهانی در حوزه علم و مهندسی مواد می باشد. این ویژگی در کیفیت و نیز کمیت برنامه های آموزشی و پژوهشی نمایان شده است. برنامه ریزی و بازنگری دوره های آموزشی و دروس مطابق با برنامه های جهانی، سنجش مستمر کیفیت آموزش، مشارکت فعال در پروژه های پژوهشی در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی (و متعاقب آن، سهم بالای انتشار کتب و مقالات داخلی و بین المللی) از جمله فعالیت هایی هستند که این دانشکده را متمایز و ممتاز ساخته اند. برنامه های مدون این دانشکده در حوزه های مواد جدید از جمله مواد ریزدانه و نانومواد، بایومواد و نیز پژوهش های کاربردی اعضاء هیئت علمی در زمینه انرژی های تجدید پذیر، محیط زیست و بازیافت، خوردگی و فرآیندهای شکل دهی پیشرفته سبب شده اند که دانشکده مهندسی متالورژی و مواد دانشگاه تهران بعنوان پیشگام و پیشرو در ارتباط صنعت و دانشگاه، نقشی محوری را در راستای توسعه پایدار کشور و ارتقاء دانش بنیان صنایع داشته باشد.